۳۳ سال با موسیقی ایران و این ۱۰ نفر

آتلیه دات کام: آتلیه دات کام: 33 سالی می شود که دفتر موسیقی وزارت ارشاد متصدی امور موسیقی شده است. سیاست گذاری کلان موسیقی در این سال ها برعهده ۱۰ مردی بوده که همراه روزهای تلخ و شیرین موسیقی کشور بوده اند. مردانی که برخی از آنها اقدامات راهبردی و خدمات مهمی به موسیقی این کشور کرده و برخی با توجه به این که افرادی خوش نام و با اخلاق بوده اند اما هنگام نشستن بر کرسی مدیریت، بخت با آنها یاری نکرده است.

به گزارش آتلیه دات کام به نقل از ایسنا، آخر هفته ای که گذشت، مدیرکل دفتر موسیقی بعد از سال ها تغییر نمود و محمد الهیاری فومنی بعد از یک دوه مدیریت طولانی صندلی خودرا به امیرحسین سمیعی سپرد تا مدیریت موسیقی در ایران وارد فضای جدیدی شود. به همین بهانه مروری خواهیم داشت بر مردانی که تاکنون روی صندلی داغ مدیریت موسیقی کشور نشسته اند:
زنده یاد علی مرادخانی و یک دوره طلایی
در سال ۱۳۶۹ وقتی هنوز بهای چندانی به موسیقی داده نمی شد و بودجه ی چندانی هم برای این هنر مهجور در نظر گرفته نمی شد، جوانی ۳۲ ساله بر صندلی مدیریت مرکز موسیقی تکیه زد. او علی مرادخانی بود که خیلی از هنرمندان، از دوره مدیریت او بعنوان دوره طلایی مرکز موسیقی یاد می کنند.
موسیقی در زمان مرادخانی بیشتر از پیش مورد توجه قرار گرفت. پیش از آن، بودجه ای که برای موسیقی در نظر گرفته می شد، بسیار محدود بود اما در دوره مدیریت مرادخانی، بودجه موسیقی کشور رشد قابل توجهی داشت. در اواخر دهه ی ۷۰ او فهرستی را شامل حدود ۷۰ هنرمند منتشر نمود. این لیست شامل نام هنرمندان بنامی بود که برای انتشار آثار خود و اجرای صحنه ای به دریافت مجوز از دفتر موسیقی نیاز نداشتند.


توسعه جشنواره موسیقی فجر و توجه به بعد بین المللی آن، اجرای جشنواره موسیقی نواحی ایران، طراحی و اجرای نخستین جشنواره ی موسیقی پاپ، اجرای جشنواره موسیقی بانوان (گل یاس)، همکاری با فرهاد فخرالدینی برای بنیان گذاری ارکستر ملی ایران و ایجاد خانه موسیقی، از مهم ترین اقدامات علی مرادخانی در دوران مدیریتش بود.
مرادخانی سال ۱۳۸۳ دفتر موسیقی را ترک کرد و بعد از آن، مرکز موسیقی به دفتر موسیقی تغییر نام یافت. با این وجود فعالیتهای موسیقایی او به اینجا ختم نشد و مرادخانی در سال ۱۳۸۷ موزه موسیقی را تأسیس کرد. زنده یاد مرادخانی در سال ۱۴۰۰ به علت مبتلاشدن به ویروس کرونا دار فانی را وداع گفت.
محمدحسین همافر؛ مدیری با طبع شاعری
در اواسط سال ۱۳۸۳ وقتی محمدحسین ایمانی خوشخو بعنوان معاون امور هنری وزارت ارشاد منصوب شد؛ محمدحسین همافر برای مدیرکلی دفتر موسیقی حکم گرفت. همافر، مدیرکلی شاعر بود و با طبع لطیف خود بر موسیقی کشور اعمال مدیریت کرد. او قبل از دریافت این سمت نیز مدیرکل ارشاد اسلامی استان فارس بود و خیلی با دنیای هنر بیگانه نبود.
دوران مدیریت همافر چندان دوام نداشت؛ وی در سال ۱۳۸۵ به علت عارضه قلبی در بیمارستان بستری شد و در همان بیمارستان، استعفایش را به ایمانی خوشخو تقدیم کرد.
محمدحسین احمدی و توجه ویژه به موسیقی پاپ
بعد از استعفای همافر، ایمانی خوشخو حکم مدیریت دفتر موسیقی را در سال ۱۳۸۵ به محمدحسین احمدی سپرد. او مدیر سابق مرکز آموزش گسترش فعالیتهای هنری بود و در مراسم معارفه اش اظهار نمود که می خواهد با تجربه ۲۵ ساله اش دفتر موسیقی را هدایت کند.
اگر اینروزها درباره ی محمدحسین احمدی پرس وجو کنید، می گویند که او مردی با ایمان و بسیار معتقد بوده است. احمدی در دوران مدیریت دو ساله خود، بخش پاپ را به جشنواره ی موسیقی فجر اضافه کرد و زنده یاد محمدرضا لطفی بعد از سال ها در زمان مدیریت او باردیگر روی صحنه رفت.
محمدعلی خبری و یک دوره مدیریتی خیلی کوتاه
احمدی نیز در سال ۱۳۸۷ دفتر موسیقی را ترک کرد و در همین سال محمدعلی خبری حکم مدیریت خودرا از ایمانی خوشخو - معاون وقت امور هنری وزارت ارشاد - گرفت. دوران مدیریت «خبری» دیری نپایید و او فقط تا سال ۱۳۸۸ این سمت را عهده دار بود. مهم ترین اتفاقی که در زمان مدیریت «خبری» رخ داد، تعطیلی ارکستر موسیقی ملی ایران به رهبری فرهاد فخرالدینی بود.
همینطور او یک سال، دبیری جشنواره ی موسیقی فجر را برعهده داشت و بعد از آن بشدت از جانب صاحب نظران، رسانه ها و اهالی موسیقی مورد انتقاد قرار گرفت.
علی ترابی؛ مرد بی حاشیه موسیقی ایران
سال ۱۳۸۹ بود که علی ترابی حکم سرپرستی دفتر موسیقی را دریافت کرد. او بیشتر از ۱۵ ماه این دفتر را مدیریت کرد و مثل دوران تصدی اش در انجمن موسیقی، روزهای بی حاشیه ای را در دفتر موسیقی گذراند. او که همیشه معتقد بود، صندلی مدیریت دفتر موسیقی «صندلی داغ» است، کم ترین لغو کنسرت و کم ترین حاشیه ها را در دوران سرپرستی اش داشت.


بعلاوه، گفته می شد که علی ترابی تعامل خوبی با هنرمندان حوزه ی موسیقی داشته است.
سیدمحمد میرزمانی و تلخی تعطیلی ارکسترهای دولتی
اما در سال ۱۳۹۰ اتفاق متفاوتی رخ داد و برای نخستین بار یک آهنگساز و شخصی از جنس هنرمندان، سکان هدایت دفتر موسیقی را در دست گرفت. او سیدمحمد میرزمانی بود. مهم ترین اتفاقی که در زمان مدیریت میرزمانی رخ داد، تعطیلی ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر موسیقی ملی ایران بود که این تعطیلی بعد از او نیز ادامه داشت و سه سال به طول انجامید؛ البته میرزمانی نقش زیادی در تعطیلی ارکسترها نداشت.


وی در سال ۱۳۹۱ به علت بیماری، با دفتر موسیقی خداحافظی کرد و خودش بعد از ترک دفتر اذعان کرد که به جز صدور پیام تسلیت کاری برای موسیقی نکرده است. با این وجود میرزمانی همیشه فردی خوش نام در بین اهالی موسیقی بود.
علیرضا پاشایی و یک امانتداری مختصر
در سال ۱۳۹۱ دفتر موسیقی بار دیگر توسط سرپرست اداره شد. علیرضا پاشایی به دفتر موسیقی آمد تا امانتی را از سیدمحمد میرزمانی تحویل بگیرد و به پیروز ارجمند تحویل دهد.
پاشایی در مدت سرپرستی اش در سکوت کامل خبری فعالیت کرد. او حتی نشست خبری برگزار نکرد. روند صدور مجوزها در زمان پاشایی نسبتا به سرعت انجام می شد و سر و صدایی هم از جایی بلند نمی شد. با این وجود او نتوانست در جهت احیای ارکسترهای تعطیل شده اقدامی انجام دهد.
پیروز ارجمند؛ مدیر پرهیاهوی کرمانی
اما در سال ۱۳۹۲ مردی از دیار کرمان حکم مدیرکلی دفتر موسیقی را گرفت. پیروز ارجمند در یک روز زمستانی جانشین علیرضا پاشایی شد. مهم ترین اقدام او از زمان انتصابش به مدیریت دفتر موسیقی تا امروز، احیای ارکستر سمفونیک تهران و دعوت از علی رهبری برای هدایت این ارکستر است. کیتارو (هنرمند شهیر ژاپنی) نیز در زمان مدیریت او به ایران آمد و چند شب کنسرت برگزار کرد. با این وجود، وی در این دوران از حاشیه ها در امان نبود و حتی گاهی خودش حاشیه ساز شد.


او میانه تیرماه ۱۳۹۴ استعفا کرد و خیلی فوری استعفایش قبول شد. ارجمند بعدها در گفت و گویی اظهار نمود که خیلی کوشیده بود که دست دلال ها را کوتاه کند اما اختیار زیادی در دفتر موسیقی نداشت و دخالت ها در کارش فراوان بود.
ارجمند همینطور ضمن اشاره به استعفایش از وزیر ارشاد وقت (علی جنتی) گله کرده و گفت بود که حتی پس از استعفا از من نپرسید مشکلت چیست و در کوتاه ترین زمان ممکن استعفایم پذیرفته شد.
فرزاد طالبی؛ مرد خوش تعامل موسیقی
فرزاد طالبی چند ماه بعد از آنکه بعنوان معاون در کنار ارجمند قرار گرفته بود (طبق گفته ارجمند وی در انتخاب طالبی بعنوان معاونش، هیچ نقشی نداشته است)، برای کمتر از یک سال بعنوان سرپرست این دفتر انتخاب شد و سر انجام در تیرماه ۱۳۹۵ حکم رسمی خودرا برای تصدی مدیرکلی این بخش از وزیر ارشاد دریافت کرد.
طالبی در دوران فعالیتش فردی آرام و بی حاشیه بود که با رسانه ها تعامل خوبی داشت؛ بااینکه موسیقی در آن دوران، روزهای پرتلاطمی را سپری می کرد. از لغو کنسرت ها گرفته تا ادامه دار شدن منع نوازندگی زنان در شهرستان ها تا جشنواره موسیقی فجری که خیلی حاشیه ساز شد.


مطالبه منتقدان و هنرمندان برای تدوین آئین نامه ای برای جشنواره موسیقی فجر یکی از موارد بحث برانگیز دوران مدیریت طالبی بود. این مورد از زمستان ۱۳۹۵ آغاز شد و در دی ماه ۱۳۹۶ به فراخوان دفتر موسیقی وزارت ارشاد منجر گردید که از فعالان حوزه موسیقی خواسته بود نظرهای پیشنهادی و کارشناسی خودرا در این حوزه ارسال کنند؛ اما در نهایت تصویب و ابلاغ شیوه نامه جشنواره موسیقی فجر به دوران مدیریت طالبی وصال نداد.
بازگشت باردیگر علی ترابی
با روی کار آمدن سید محمدمجتبی حسینی بعنوان معاون امور هنری وزارت ارشاد و گمانه زنی های بسیار درباره ی تغییر و انتخاب مدیرکل دفتر موسیقی و گذشت چند هفته با انتشار اخبار غیررسمی درباره ی انتخاب علی ترابی، در نهایت طالبی ۲۷ اسفند ۱۳۹۶ کلید دفتر موسیقی را به ترابی تحویل داد و با برگزاری مراسم تودیع و معارفه ای (که گفته شد طالبی به علت سفر در آن حضور نداشته است) علی ترابی رسماً مدیرکل دفتر موسیقی شد.
در مدتی که ترابی در دفتر موسیقی حضور داشت، آئین نامه جشنواره موسیقی فجر منتشر و این جشنواره با آئین نامه برگزار شد، روند صدور مجوزهای موسیقی رو به تسهیل رفت و شورای موسیقی سنتی و کلاسیک منحل شد؛ همینطور ساز و کار جدیدی برای شورای شعر و ترانه این دفتر در نظر گرفته شد. دو ارکستر دولتی هم در این دوره به شکل مستمر فعالیت می کردند، هرچند همچنان انتقادهایی به سمت آنها روانه بود و فریدون شهبازیان از ارکستر ملی رفت.
محمد الهیاری؛ مدیر آرام و با سیاست
دوره مدیریت ترابی تنها یک سال و دو ماه دوام داشت و او خیلی زود استعفا کرد. چند ساعت از استعفای ترابی نگذشته بود که حکم محمد الهیاری فومنی برای این دفتر ابلاغ و او خیلی فوری مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد شد.
الهیاری که از سال ۱۳۹۸ بر مسند مدیرکلی دفتر موسیقی تکیه زده بود، تا همین چند روز پیش آرام و بی سر و صدا دفتر موسیقی را هدایت کرد و عملکرد نسبتا خوبی از خود به جای گذاشت. او توانست رضایت نسبی اهالی موسیقی را جلب و اوضاع دفتر را سر و سامان دهد.


او حالا مدیریت بنیاد رودکی را بر عهده گرفته است و شنیده ها از آن حکایت می کند که او بنا به خواست شخصی خود از دفتر موسیقی کنار رفته است.
امیرحسین سمیعی؛ خواننده ای که مقرر است، مدیر شود
امیرحسین سمیعی بیشتر از آن که مدیر باشد، یک هنرمند است. او که دو روز است حکم مدیریتی خودرا در یافت کرده، متولد سال ۱۳۶۲ و فارغ التحصیل هنرستان موسیقی است و کارشناسی خودرا در رشته سینما از دانشگاه هنر معماری تهران دریافت کرده است.


سمیعی همینطور در دانشگاه کومیتاس ارمنستان در رشته آواز کلاسیک موسیقی را دنبال کرده است. خوانندگی در گروه کر ارکستر سمفونیک صداوسیما، خوانندگی در سمفونی های خلیج فارس و دلاوران و آهنگسازی برای موسیقی فیلم نیز در کارنامه هنری وی دیده می شود.
باید منتظر ماند و دید که سمیعی چه تدبیری برای مدیریت دفتر موسیقی می اندیشد؟